WERKSTUK
Gemaakt
door: Jenna Zaagsma
Basisschool
De Klipper Zeewijk IJmuiden
Groep 8
16-10-13
inhoudsopgave
1.
Inleiding 3
2.
Wat is een tsunami en hoe ontstaat een tsunami? 4
3.
Wat richt een tsunami aan? 7
4.
Grote rampen 11
5.
Wetenschap en tsunami’s 13
6.
Nawoord 15
7.
Dankwoord 16
8.
Bronnenlijst 17
Inleiding
Ik houd mijn werkstuk over een tsunami omdat ik het een
interessant onderwerp vind. Ik weet wel ongeveer hoe een tsunami gaat. Er is namelijk
een aardbeving in zee en die zorgt voor een hele grote golf. Maar ik wil graag
weten hoe een tsunami precies in elkaar zit. Ook wil ik graag weten waar en wanneer
grote rampen hebben plaatsgevonden. Wat ik ook zou willen weten is hoe hoog de
hoogste tsunami ooit was. Ik herinner me nog dat er een tsunami in Japan is
geweest. Dat was ongeveer 2 jaar geleden. Ik weet er helaas niet zoveel meer
van. Maar ik weet nog wel dat het heftig was. Ik wil boeken uit de bibliotheek
halen om mijn werkstuk te maken. Verder weet ik nog niet echt wat ik voor
bronnen ga gebruiken. Ik hoop dat jullie mijn werkstuk leuk en interessant
vinden.
Wat is een
tsunami en hoe ontstaat een tsunami?
Oorzaken tsunami
Een tsunami is een enorme vloedgolf
uit zee. Een tsunami kan ontstaan door verschillende oorzaken. Door een
zeebeving: dit is een aardbeving in zee. Een tsunami kan ook komen door een
vulkaan die uitbarst vlak bij zee of in zee. Een meteoriet kan ook een tsunami
veroorzaken, maar een meteoriet komt maar zeer zelden voor. Ook als er iets
groots in zee valt, kan dit een tsunami veroorzaken. Dit is bijvoorbeeld een
ijsschots. De meest voorkomende oorzaak van een tsunami is toch een zeebeving. Door
een plotselinge verschuiving in de aarde ontstaat er een zeebeving. Dan komt er
een kracht die de golven maken. Als je midden op de oceaan vaart dan zie je
deze golven nog nauwelijks. Zelfs schepen merken ze soms niet. De tsunamigolven
beginnen klein en ver uit elkaar. Maar hoe dichter de golven bij de kust komen des
te groter en dichter ze worden. Dit komt doordat de bodem langzaam omhoog gaat.
Want als jij op het strand het water in gaat dan is de bodem ook niet meteen een
meter diep. De tsunamigolven halen vaak een hoogte van 10 meter. Deze golven
slaan hard en krachtig op het land. Op diepe oceanen kunnen krachtige tsunami’s
de snelheid van wel 700 kilometer per uur bereiken. De snelheid en de kracht
van een tsunami heeft te maken met de diepte van het water en hoe snel de
golven bewegen.
Aardbevingen
Een krachtige zeebeving leidt niet
altijd tot een tsunami. Het ligt eraan wat er op de bodem van de zee gebeurt.
De kracht van de aardbevingen worden gemeten op de schaal van Richter.
Aardbevingen die de kracht van 1 tot 2 hebben zijn te zwak om door mensen te
voelen. Maar de aardbevingen die de kracht van 7 tot 9 hebben, veroorzaken een
enorme verwoesting. Elke dag zijn er op onze planeet meer dan 1000 aardbevingen.
De meeste zijn gelukkig zo zwak dat je het niet voelt. In een jaar zijn er
ongeveer 18 grote aardbevingen.
Om een aardbeving uit te leggen
moet je eerst weten dat er in de aarde allemaal platen zitten. Deze platen
schuiven langs elkaar heen. Dit duurt erg lang en het kan gewoon eeuwen
doorgaan. Op een moment wordt kracht te groot tussen de platen en schiet de
bovenste plaat omhoog. Dit gebeurt met zoveel kracht dat de aarde helemaal
trilt. Dit is een aardbeving.
Waar kunnen tsunami’s ontstaan? En
waar komen ze het meeste voor?
Tsunami’s kunnen
overal voorkomen. De meeste tsunami’s komen voor op de Stille Oceaan. Dat komt
doordat aan de rand van deze oceaan veel aarbevingen en vulkaanuitbarstingen
voorkomen. Het gebied langs de Stille Oceaan wordt ook wel ring van vuur
genoemd omdat er zoveel vulkaanuitbarstingen en aardbevingen voorkomen. Daardoor
kunnen tsunami’s ontstaan. Deze tsunami’s verspreiden zich over de hele oceaan.
Niet alleen in grote zeeën kunnen tsunami’s ontstaan. Een tsunami kan ook
ontstaan in een meer of een binnenzee. Een binnenzee is een zee die (bijna)
door land wordt ingesloten. Ook in rivieren kunnen tsunami’s voorkomen.
Geschiedenis tsunami
Er zijn altijd al
tsunami’s geweest. De schrijfer Thucydides is een van de eerste mensen die een
tsunami heeft vastgelegd (dat iemand het heeft opgeschreven en heeft kunnen
bewijzen). Thucydides beschreef een tsunami die in de Middellandse Zee bij
Griekenland plaatsvond. Dit was in het jaar 426 voor Christus. Thucydides
schreef het volgende op over de tsunami:
,,De zee keerde terug in de vorm van
een enorme golf die een groot deel van het plaatsje overspoelde. Toen het water
zich had teruggetrokken had stond een
groot stuk nog steeds onderwater. Waar eerst land was, was nu zee. Inwoners die
niet op tijd weg konden komen zijn verdronken.”
Thucydides dacht al
dat de tsunami te maken had met de aardbevingen die hij wel eens voelde. Met
andere woorden: hij legde een verband.
Thucydides legde goed
uit hoe dodelijk een tsunami is.
Wat richt een tsunami aan?
Een tsunami heeft
rampzalige gevolgen. Binnen een paar minuten kunnen tsunami’s een enorme
verwoesting aanbrengen. De tsunami’s die de meeste slachtoffers maken zijn de
tsunami’s die onverwacht komen. Dit zijn ook de ergste tsunami’s die er zijn.
Dood en verwoesting
Bij tsunami’s komen veel
mensen om door verdrinking of omdat ze met de kracht van de golven ergens
tegenaan gesmeten worden. Ook kan er een gebouw op hun storten of de mensen worden
meegesleurd de zee in. Het rondvliegende puin kan ook dodelijk zijn. Een
tsunami kan ook brand veroorzaken. Dit komt dan doordat er gasleidingen breken
of brandstoftanks worden vernield. De mensen die de tsunami wel overleven raken
vaak alles kwijt. Als het water weg is zijn er nog steeds gevaren. In de meeste
landen die door een tsunami worden getroffen is er een tropisch of een
subtropisch klimaat. In een tropisch of een subtropisch klimaat is het erg warm
en vochtig. Door dit klimaat kunnen ziekten verspreiden. Als er geen schoon drinkwater meer is, de
lijken van de mensen die nog op straat liggen en aan het vergaan zijn en als er
geen riolering meer is verspreiden ziekten zich erg snel. Riolering is een
manier om poep en plas weg te laten spoelen. Ziekten die kunnen voorkomen zijn
ziekten zoals cholera, difterie, tyfus, malaria, diaree en dysenterie. Deze
ziekten zijn allemaal erg besmettelijk en kost vaak meer mensen het leven dan
de tsunami zelf.
Na een tsunami zijn
vaak wegen, havens en vliegvelden onbruikbaar. Dit komt doordat ze onder water
staan, vol troep liggen of weggespoeld zijn.
Het kan jaren duren
voordat je niet meer ziet dat er een tsunami is geweest in het gebied. Mensen
die bij het natuurgeweld iemand hebben verloren blijven er pijn van hebben. Ook
ligt alles in puin. Deze mensen hebben hulp nodig.
Natuurschade
Na een tsunami zijn
we altijd als eerste bezorgd over de mensen in het getroffen gebied. Daarna
wordt er gekeken naar de natuur. Ook kan er schade op zee zijn.
Na een tsunami ziet
het water er rustig uit. Maar je kunt niet zien wat er onder water gebeurd is.
Door de tsunami kunnen stukken koraalrif verwoest zijn. Het koraal was een
goede bescherming tegen een tsunami. Die bescherming is nu voor een deel
weg. Daardoor is ook het leefgebied van
de zeedieren weg. En de vissers moeten weer kunnen gaan vissen. Maar hoe kan
dat als er geen vissen zijn? Ook kunnen er rotsblokken onder water zijn
gekomen. Daardoor kunnen de boten van de vissers zinken. Ook drijft er een grote troep op zee. Vergane
lijken van mensen en dieren drijven hier ook tussen. Hierdoor kan het water
besmet raken en er kunnen giftige stoffen uit fabrieken in het water zitten die
door de tsunami verwoest zijn. Niet alleen in zee is er schade. Op het land is
er ook schade aan de natuur: de omgevallen bomen, het puin, enz. Maar er is ook
schade die je niet kunt zien. Landbouwgrond is grond waar boeren op werken en
hun groente of fruit op verbouwen. Die landbouwgrond is door het zoute water
van de zee onbruikbaar geworden. Hierdoor kun je er niets meer op verbouwen.
Hulp
Mensen die in het
getroffen gebied van de tsunami wonen (mensen die in het gebied wonen waar de
tsunami is geweest) moeten snel geholpen worden. Dit doen de hulpverleners. De
hulpverleners halen mensen uit de puin, halen drenkelingen uit het water,
zorgen voor voedsel, schoon drinkwater, medicijnen en voor tenten waar de
mensen in kunnen slapen. Er worden zoveel mogelijk politie, brandweer en
ambulances ingezet. Maar soms is de hulp van de lokale hulpdiensten niet
genoeg. Een lokale hulpdienst is de dichtstbijzijnde ambulance, politie,
brandweer in de buurt. Als er hier brand is dan komt de brandweer van Velsen hierheen
en niet van Alkmaar. Zo werkt het. Als er dus een grote tsunami is geweest dan
kan aleen de lokale hulpdienst het niet aan. Dan krijgt het getroffen gebied
hulp van buitenaf. Van het leger bijvoorbeeld. Ook helpen vaak buitenlandse
landen mee om door bijvoorbeeld dokters en reddingswerkers te sturen. Ook
kunnen de mensen helpen om mee te zoeken naar overlevenden.
Een nieuw begin
Het kan erg lang
duren voordat het gebied dat door de tsunami getroffen is zich hersteld heeft.
Voordat het leven weer zo kan zijn zoals het was. Het lukt vaak alleen met
steun van buitenlandse organisaties en met hulp van de overheid. Er is veel tijd
nodig om de puin op te ruimen en veel geld om huizen te bouwen en dorpen op te
knappen. Het is voor de mensen die de natuuramp hebben overleefd heel
belangrijk weer hun oude leven op te pakken. Maar dat kan pas als er voldoende
eten, drinken en medicijnen zijn. Ook heeft iedereen weer een huis nodig en de
kinderen moeten weer naar school kunnen. Dat alles weer opnieuw gebouwd moet
worden noemen we wederopbouw. Bij de wederopbouw kunnen ruzies ontstaan tussen
de mensen die hun huis weer op de oude plek willen hebben zoals vroeger en
tussen mensen die vinden dat ze dat juist niet moeten doen. Ingenieurs zijn
mensen die vinden dat je jouw huis niet op de oude plek moet bouwen voor het
gevaar van een nieuwe tsunami. Ook vinden ingenieurs dat je een ander soort
huis moet bouwen. De mensen die hun huis op de oude plek willen bouwen en op
dezelfde manier zijn het vaak oneens met
de ingerieurs. Daardoor ontstaan er ook nog ruzies. Maar er moeten niet alleen huizen opnieuw
worden gebouwd. De scholen, ziekenhuizen, wegen en havens moeten ook weer
opnieuw gebouwd worden. Het kost niet alleen geld om weer huizen en gebouwen
opnieuw te bouwen. Mensen moeten ook weer geld kunnen verdienen zodat ze weer
voor zichzelf kunnen zorgen. Vissers die bijvoorbeeld hun boot zijn verloren
tijdens de tsunami moeten weer zo snel mogelijk een nieuwe boot hebben zodat ze
weer vis kunnen vangen en de vis weer kunnen verkopen. Daarom is de wederopbouw
een lange en kostbare zaak.
Grote rampen
Een extreem zware
zeebeving en een vulkanische uitbarsting kunnen zorgen voor een hele grote tsunami, die
uiteindelijk een grote ramp kan veroorzaken. Hieronder staat een aantal grote
rampen die hebben plaatsgevonden.
Santorini, Griekenland
Deze tsunami is een
hele tijd geleden. Want deze tsunami vond plaats rond 1600 a 1630 voor Christus.
De oorzaak van deze tsunami was een vulkaanuitbarsting. Deze vulkaanuitbarsting
vond plaats op het Griekse eiland Santorni. Deze vloedgolf zou wel de hoogte
hebben gehad van 150 meter. Deze tsunami zou de kust van Kreta hebben
vernietigd.
Lissabon, Portugal
Op 1 november 1755
vond er een tsunami plaats in Lissabon. Lissabon ligt in Portugal. Er was een
enorm zware zeebeving. De mensen van nu vermoeden nu dat het een zeebeving was
met de kracht van 9 op de schaal van Richter. Lissabon werd zwaar getroffen
door de tsunami. Ook kwam er een enorme brand in Lissabon. Na de tsunami
spoelden er ook nog 2 grote vloedgolven over de stad.
Krakatau,
Indonesie
In 1883 barste een
vulkaan uit. Deze vulkaan heeft de naam Krakatau. De vulkaan ligt in Indonesië.
Deze vulkaanuitbarsting was één van de zwaarste en de meest explosieve
uitbarstingen tot nu toe. Deze vulkaanuitbarsting veroorzaakte een tsunami die
30 meter hoog was. De tsunami overspoelde Java en Sumatra. Bij deze tsunami
zijn 36.000 mensen overleden. De tsunami was zelfs zo krachtig dat mensen uit
Engeland en Frankrijk het zelfs merkten.
Azië
de grootste
tsunamiramp ooit was op 26 december 2004 in Zuidoost-Azië. Een zeebeving met de
kracht 9 op de schaal van Richter veroorzaakte de tsunami. De tsunami
overspoelde de kusten van vele landen: Thailand, India, Indonesië, Sri Lanka, Maldiven, Myanmar,
Seychellen, Tanzania, Madagaskar, Zuid-Afrika en Somalië. Deze enorme ramp
kostte 290.000 mensen het leven. Miljoenen mensen werden dakloos door het
natuurgeweld.
Japan
Ongeveer 2 jaar
geleden op 11 maart 2011 vond er in Japan een zeebeving plaats. In Japan komen
vaker aardbevingen en zeebevingen voor. Deze zeebeving had ook de kracht van 9
op de schaal van Richter. De ramp kostte 15.000 mensen het leven en 15.000
mensen worden vermist. Die 15.000 mensen zijn waarschijnlijk ook dood. Hierbij
raakte ook een kerncentrale ernstig beschadigd wat nog voor veel meer problemen
zorgde.
Wetenschap en tsunami’s
Tsunamiwaarschuwingen
Vroeger hadden we apparatuur die alleen dingen kon voelen die zouden kunnen
leiden tot een tsunami. Er werd weleens vals alarm geslagen, omdat niemand wist
of er echt een tsunami kwam. Gelukkig hebben we nu andere apparatuur. Dit apparatuur is ontworpen na de
grote ramp in Azië in 2004. Dit apparatuur is veel preciezer en je kunt er op
een grote afstand metingen mee doen. Ook geeft het nooit vals alarm. Met deze
apparatuur wordt de golfdruk en druk op de bodem van de zee gemeten. Als er een
plotselinge stijging plaatsvindt van de druk op de zeebodem of als het
zeeniveau plotseling stijgt dan is er een tsunami op komst. Van die tsunami
wordt snel een computermodel gemaakt en dan wordt er een waarschuwing gestuurd
naar de gebieden die getroffen zullen worden. Ook zijn er boeien die een
tsunami waar kunnen nemen. Deze boeien sturen waarschuwingen naar het land. Wat best wel leuk is om te weten is dat dieren
sneller tsunami’s waarnemen dan mensen. Als dieren zich vreemd gaan gedragen,
kan er een tsunami op komst zijn.
Er bestaan ook waarschuwingsbordjes
voor een tsunami. Deze bordjes staan op plekken waar tsunami’s kunnen
voorkomen.
Satellieten
en tsunami’s
Satellieten kunnen ook tsunami’s
zien. Maar waarom gebruiken we dan geen satellieten om tsunami’s op te sporen? Dat
ga ik je nu vertellen. De tsunami die in 2004 plaatsvond in Azië werd als eerst
door een satelliet in de ruimte opgemerkt. Er gingen geen waarschuwingen naar Azië
omdat de mensen op de aarde 5 uur nodig hadden om de informatie te verwerken.
Dat is het eerste ding. Ook was het toeval dat de satelliet precies op het
juiste moment op de juiste plek vloog. Daarom gebruiken we dus geen
satellieten.
Nawoord
Ik vond dit werkstuk erg leuk om te
maken. Ik heb er veel van geleerd en ik hoop dat jullie mijn werkstuk ook
interessant vonden. Ik weet nu hoe een tsunami precies in elkaar zit, ik weet nu
dat de hoogste tsunami wel 500 meter hoog was, ik weet hoe dodelijk een tsunami
is en ik weet dat grote rampen hebben plaatsgevonden. Ik heb ook een documentaire
over tsunami’s gezien die mijn moeder uit de bibliotheek heeft gehaald. Ik wist
niet dat een meteoriet een tsunami kan veroorzaken. En ik vond dit werkstuk ook
erg leuk om te maken.
Dankwoord
Ik wil mijn moeder graag bedanken
omdat zij die boeken heeft gezocht en de documentaire voor mij heeft gehaald
uit de bibliotheek. Ik wil graag ook mijn vader bedanken omdat hij mij heeft
geholpen om de fouten uit dit werkstuk te halen. Ook wil ik mijn broertje
Jasper bedanken omdat ik op de computer van hem mocht om aan mijn werkstuk te
werken. Als allerlaatste wil ik mijn oma bedanken omdat zij mij ook heeft
geholpen de fouten uit dit werkstuk te halen.
Bronnenlijst
·
www.wetenschap.infonu.nl
·
National Geographic Tsoenami’s
·
Bijzondere natuur Tsunami’s
·
Natuurgeweld Tsunami’s
Je begrijpt vast wel dat dit van mijn computer af is gekopieerd. Daarvoor moest ik eerst alle plaatjes eruit halen daardoor ziet het er niet zo mooi uit.
